Het leven van Boeddha

Gautama Boeddha, de stichter van het boeddhisme, werd zo'n 2500 jaar geleden als prins Siddharta in het noorden van het huidige India geboren. Als koningszoon leidde hij een leven van luxe en weelde. Siddharta ging echter steeds meer met bepaalde levensvragen worstelen. Dit bracht hem er uiteindelijk toe het paleis te verlaten om een leven van armoede, zelfkastijding en strenge spirituele oefeningen te leiden. Na een aantal jaren zo geleefd te hebben, besefte Siddharta dat noch genotzucht, noch zelfkastijding zaligmakend is. Hij kwam tot het inzicht dat men uitersten moet vermijden en de middenweg moet bewandelen. Siddharta ging door met spirituele oefeningen, maar nu op een ontspannen manier. Uiteindelijk bereikte hij de verlichting. Vanaf dat moment werd hij Boeddha ('Boeddha' betekent 'Ontwaakte'). De rest van zijn leven reisde Boeddha rond om mensen over zijn leer te onderwijzen.

Belangrijke leerstellingen van Boeddha zijn de Vier Edele Waarheden.
Dit zijn:
1. er is lijden;
2. er is een oorzaak voor het lijden;
3. het lijden kan beëindigd worden;
4. er is een pad dat leidt tot de beëindiging van het lijden.

De leer van Boeddha is nogal eens verkeerd begrepen. Er werd – en wordt – vaak gedacht dat Boeddha negatief en afwijzend tegenover het leven stond. Dat dit absoluut niet waar is blijkt wel uit de volgende uitspraak van Boeddha: “Het is waar dat ik van afwijzing spreek, maar alleen afwijzing van alles wat je verzwakt, van alles wat je leed berokkent, niet van het goede en zegenrijke, van alles wat ons vrij en gelukkig maakt”¹

De komende tijd zullen de Vier Edele Waarheden nader toegelicht worden op deze blog.

_________________________________________

¹Yesudian, S., Sta op en wees vrij, gedachten en gesprekken over yoga met illustraties van de schrijver. Deventer, 1991

Evenwichtsvermogen

"Balance is like a muscle; it responds well to exercise"
– Kim Bright-Fey

Dat wij als rechtopstaande tweevoeters zo goed in staat zijn ons evenwicht te bewaren, is eigenlijk heel knap. In feite zijn wij allemaal ware evenwichtskunstenaars.

Dat evenwicht eigenlijk helemaal niet zo vanzelfsprekend is, is iets wat vele ouderen ervaren. Velen van hen moeten leven met een angst om te vallen. En nu het buiten door het winterse weer op veel plekken glad is, ondervinden wij allemaal aan den lijve hoe belangrijk het is dat je je evenwicht kunt bewaren.

Als je snel je evenwicht verliest, dan is dat heel vervelend. Het beperkt je behoorlijk in je mogelijkheden, aangezien vrijwel elke activiteit (in meerdere of mindere mate) evenwichtsvermogen vereist. Het goede nieuws is dat het evenwichtsvermogen (in veel gevallen) te trainen is. Dit geldt ook voor ouderen. Dansen, yoga en t'ai chi zijn hele geschikte activiteiten om het evenwichtsvermogen te verbeteren.

Wanneer je echter heel gericht aan een beter evenwichtsvermogen wilt werken, dan kan ik je een bepaald boek bijzonder aanbevelen, namelijk: 'A morning cup of balance' van Kim Bright-Fey. In dit boekje staan een aantal eenvoudige oefeningen, speciaal om het evenwichtsvermogen te trainen. Het boek is in ieder geval te bestellen via Amazon.com en misschien ook bij eBay, maar ikzelf heb een exemplaar bij de tweedehands boeken-afdeling van De Slegte gevonden.


Boekgegevens:

Titel:
A Morning Cup of Balance : One 15-Minute Routine for a Lifetime of Strength and Stability

Auteur:
Kim Bright-Fey

ISBN:
1581735316 (ISBN-13: 9781581735314)

Boeddhistische inzichten

Hoewel je geen boeddhist hoeft te zijn om yoga te beoefenen – in feite kan yoga samengaan met elke religie en levensovertuiging – vind ik dat er vanuit het boeddhisme veel praktische handreikingen worden gedaan om yoga in je leven te integreren. Net als bij yoga benadrukt het boeddhisme het belang van een rustige en heldere geest. Om deze reden is er binnen het boeddhisme een bijzonder heldere kijk op de (werking van de) menselijke geest ontwikkeld.

Ik zal mezelf nu niet direct boeddhist noemen, maar wel vind ik veel boeddhistische inzichten erg interessant. Omdat ik denk dat deze inzichten veel te bieden hebben, zal ik er van tijd tot tijd op mijn yogablog over schrijven.

Denkbeelden en yoga

Wie zich in het gedachtegoed achter yoga en aanverwante zaken verdiept, komt allerlei denkbeelden tegen, zoals de 7 chakra's, de 5 elementen (Westers/Indiaas), de 5 elementen volgens de Chinese filosofie, energielichamen, etc. En alsof het allemaal niet al verwarrend genoeg is, verwijst de mainstream wetenschap alle hierboven genoemde zaken naar het rijk der fabelen.

Is het mogelijk deze – soms tegenstrijdige – denkbeelden met elkaar te verenigen? Je kunt het proberen ( en het wordt dan ook op grote schaal geprobeerd), maar wat mij betreft maakt dat het alles alleen maar extra verwarrend. Maar welk denkbeeld is nu juist? Ik denk dat deze vraag niet te beantwoorden is, het is een kwestie van wat je voor waar aanneemt.

We dienen te beseffen dat denkbeelden in feite menselijke uitvindingen zijn. Ze bestaan alleen maar in onze hoofden. Daarom beschouw ik denkbeelden als gereedschap om onze ervaringen te ordenen en daardoor grip op de werkelijkheid te krijgen. Niet meer en niet minder.

Voor elk soort klus gebruik je het juiste gereedschap. Als je een spijker in de muur wilt slaan gebruik je een hamer. Als je een schroef wilt aandraaien gebruik je een schroevendraaier. Niemand zal er op staan voor alle klussen een hamer te gebruiken omdat hij/zij iets tegen schroevendraaiers en ander gereedschap heeft. Gek genoeg gaan we vaak wel zo om met denkbeelden. We kunnen er ons angstvallig aan vast houden. Maar waarom zou je dat doen? Je bent volkomen vrij om van moment tot moment te kiezen van welk denkbeeld je uit wilt gaan. Je hoeft er dus niet aan vast te zitten.

Yoga: theorie en praktijk voor beginners en gevorderden

Dit boek kwam ik onlangs tegen in de boekhandel, en ik moet zeggen dat ik er behoorlijk over te spreken ben. Behalve dat het een mooie lay-out heeft, is het inhoudelijk ook zeer goed.


Het boek begint met een heldere uiteenzetting van de geschiedenis en het gedachtegoed van yoga. Vervolgens worden er een flink aantal oefeningen gedetailleerd beschreven. Achterin het boek staan een aantal oefenreeksen in modules. De modules zijn gerangschikt op moeilijkheidsgraad en asanagroep (staand, achterwaartse buigingen, draaiingen, etc). Met deze modules kun je je eigen oefenschema samenstellen.

Het boek is voordelig geprijsd, ik zag het bij Boekenvoordeel voor iets van € 9,95 (klik hier voor filialen).

Bodymind

Het stof-geest probleem houdt denkers al eeuwenlang bezig. Sommige wetenschappers beweren dat de geest slechts een bijproduct is van fysiologische processen in de hersenen. Bepaalde spirituele leraren onderwijzen juist het tegenovergestelde, namelijk dat het lichaam verdichte geest is. Wie heeft er gelijk? Het laatste woord erover zal nog lang niet gezegd zijn.

T'ai Chi leraren zoals David-Dorian Ross en John Bright-Fey spreken over bodymind. Dus niet body/mind of body-mind, maar aan elkaar geschreven. Hiermee willen ze benadrukken dat lichaam en geest nauw met elkaar verweven zijn. Het lichaam beïnvloedt de geest en de geest beïnvloedt het lichaam. We weten allemaal uit ervaring dat het humeur wonderbaarlijk kan verbeteren door lichamelijke activiteit (wandelen, sporten, dansen, tuin omspitten, etc.). Omgekeerd is het ook zo dat we met onze geest de toestand van ons lichaam kunnen beïnvloeden. Ik vind het te ver gaan om te beweren dat je jezelf gezond kunt denken, maar ik geloof wel dat je je gezondheid kunt ondersteunen door meditatie en visualisatie-oefeningen.

De opvatting dat lichaam en geest nauw met elkaar verweven zijn, sluit goed aan op de holistische visie waarop yoga gestoeld is. Maar hoe geef je hier in praktijk vorm aan? Dit kun je doen door fysieke- en geestelijke¹ oefeningen met elkaar te combineren. Je zult merken dat een dergelijke aanpak enorm bevorderlijk is voor je algehele welzijn en gezondheid.


_________________________________________

¹Met geestelijke oefeningen wordt hier bedoeld: visualisatie, meditatie en oefeningen in awareness.

Yoga & sport

Een yogasessie die ik thuis op eigen gelegenheid uitvoer, kan bestaan uit wat zonnegroeten, yoga-asana's, trainen met gewichten en qigong. Ik beperk me niet tot de reguliere yogaoefeningen die je standaard in yogaboeken tegenkomt. Voor mij is het trainen met gewichten evengoed een yogaoefening.

Als je dit zo leest, zou je je kunnen afvragen wat iets nou tot een yogaoefening maakt. Ik bedoel: het is misschien wat ongebruikelijk om bijvoorbeeld trainen met gewichten als yogaoefening te beschouwen. De yoga zit 'm dan ook niet in de oefening op zich, maar in de intentie en aandacht waarmee je de oefening doet. Dat is volgens mij het verschil tussen sport- en yogabeoefening.

In het blad Tijdschrift voor Yoga (nr.4 2010) zegt yogaleraar Rogier van Eijk er het volgende over: “Sport en yoga leren ons doelen zetten en er naartoe te werken. Het verschil zit hem in de houding waarmee: sport is prestatiegericht, yoga is gericht op beleving. Terwijl sporters neigen zich koste wat kost aan gestelde doelen vast te houden (met al het blessureleed vandien), zoeken yogi's naar de perfecte balans tussen inspanning en ontspanning.”

Om terug te komen op het trainen met gewichten, je zou daar als volgt een yogaoefening van kunnen maken:
Als je een x aantal sets van een x aantal herhalingen doet, probeer je dan volledig op de oefening te concentreren. Tussen de sets door kun je even met je ogen dicht staan en navoelen. Ga na de laatste set even in de Lijkhouding (Sanskriet: Savasana) liggen om je lichaam de gelegenheid te geven zich te herstellen en te observeren wat de oefening met je doet.

Op deze manier kun je eigenlijk van zo’n beetje alles een yogaoefening maken.